CUỘC ĐỜI VÕ TẮC THIÊN

Võ TắcVõ Tắc Thiên(chữ Hán: 武則天) (17 tháng 2,625–16 tháng 12năm705), tên thật làVõ Chiếu(武). Bà là con gái hoàng độc nhất tronglịch sử Trung Quốc, và giữ lại nhiều tranh cãi về công tội giữa các nhà sử học. Bà đã trải qua các vị trítài nhân,chiêu nghi,hoàng phi,hoàng hậu,hoàng thái hậu,hoàng đế,thái thượng hoàng, nhưng sau cuối trước khi chết thật đã quay lại với vị tríhoàng hậucủa nhà Đường. Vấn đề bà nổi lên nạm quyền giai cấp bị những nhà sử họcKhổng giáochỉ trích khỏe khoắn nhưng các nhà sử học từ sau thập kỷ 1950 đã gồm cái chú ý khác về bà.(Theo wikipedia)hi lên ngôi hoàng đế bà đổi tên thành Võ Chiếu (武曌), chữ "Chiếu" trong thương hiệu bà vốn là chữ "chiếu" (照) dẫu vậy để như mong muốn bà đang tự tạo thành chữ mới (日月当空 nhật nguyệt đương không) cùng là giữa những chữ trongVõ Hậu Tân tự. Bà là bạn nữ hoàng tuyệt nhất tronglịch sử Trung Quốcđã lập ra triều đại của riêng rẽ mình, đơn vị Võ Chu (周), và thống trị dưới danh hiệuThánh Thần Hoàng Đế((聖神皇帝) từ690đến705.Gia đình bà có nguồn gốc ở huyệnVăn Thuỷ(文水), ở trong quận Tinh Châu (幷州; bây chừ là thành phốThái NguyêntỉnhSơn Tây). Phụ vương bà là võ sĩ Hoạch (武士彠) (577-635), 1 thành viên thuộc một gia đình quý tộc nổi tiếng ở sơn Tây. Bà mẹ bà là Dương Thị (楊氏) (579-670), một thiếu nữ thuộc mái ấm gia đình quý tộc hoàng gianhà Tuỳ. Võ Tắc Thiên không hẳn sinh sinh hoạt Văn Thuỷ, bởi thân phụ bà phụ trách nhiều chức vụ ở các nơi trong veo cuộc đời. Bà được cho là sinh làm việc Lợi Châu (利州) hiện tại là thành phốQuảng Nguyên(廣元市), phía bắc tỉnhTứ Xuyên, cách Văn Thủy khoảng tầm 800 km về phía tây nam, nhưng một số nơi khác cũng được cho là địa điểm sinh của bà có cả thủ đôTrường An.

Bạn đang xem: Cuộc đời võ tắc thiên

Bà được gửi vào hậu cungĐường Thái Tôngnhà Đường vào khoảng năm 637 và là mộtTài Nhân(才人), tức là một trong chín bạn thiếp cấp cho thứ năm. Thấy tên Võ Chiếu không đẹp,Đường Thái Tôngđặt tên mang lại bà là Mị (媚), có nghĩa là "duyên dáng, xinh đẹp", và bởi vì vậy còn được người trung quốc gọi là Võ Mị Nương (武媚娘). Có thể thời gian này bà đã gặpthái tửLý Trịvà đã gồm quan hệ thân thiết với vị vua sau này này.

Năm 649, Đường Thái Tông băng hà, theo phép tắc lệ, Võ Mị Nương nên rời cung nhằm vàochùaCảm Nghiệp xuống tóc. Thái tửLý Trịlên ngôi, tức làĐường Cao Tông.

Năm 651,Đường Cao Tôngđưa bà quay lại hoàng cung sau thời điểm đi thờ tế cho phụ vương tại miếu Cảm Nghiệp. Hậu phi họ vương vãi của Cao Tông đã nhà động hỗ trợ đưa bà về nhằm vì khi đó Cao Tông vẫn sủng ái Thục phi chúng ta Tiêu, và ước ao dùng Võ Tắc Thiên trong bài toán tranh giành quyền lực. Tất cả thuyết lại cho rằng bà trước đó chưa từng rời hoàng cung. Tiêu phi bị thất sủng, mon 5 năm 651, bà được phongChiêu Nghi, bài toán này bị các nhà nho chỉ trích nặng vật nài vì đã có lần là vk của vua trước.

Năm 654, Võ Tắc Thiên sinh một nhỏ gái, mà lại đứa trẻ em bị chết sau khi sinh vài ngày. Trước khi đứa trẻ em chết, Vương thê thiếp có mang lại thăm, vì thế Cao Tông nghi ngờ hoàng hậu vẫn hạ thủ. Truyền thuyết cho rằng chủ yếu Võ Tắc Thiên đang giết con để vu tội mang đến hoàng hậu. Võ Chiêu nghi được phong làm cho Thần phi.

Năm 655, Vương hiền thê và người mẹ mời đồng cốt yếm bùa ao ước gia sợ hãi Võ Tắc Thiên, nhưng câu hỏi bại lộ. Đường Cao Tông phế vứt Vương hoàng hậu, dù tương đối nhiều các đại thần can ngăn, độc nhất vô nhị là quốc cữuTrưởng Tôn Vô Kỵ.

Tháng 10 năm 655,Đường Cao Tôngphong Võ Thần phi làm cho hoàng hậu trước sự việc phản đối của không ít đại thần. Vương cung phi và Tiêu thục phi bị kết trọng tội, cùng bị Võ hậu sát hại một phương pháp dã man. Năm 659, Võ hậu vu tội choTrưởng Tôn Vô Kỵ, không bổ nhiệm đuổi khỏi triều đình, gạt được chướng ngại vật vật lớn nhất của mình.

Năm 660,Đường Cao Tôngbị trúng gió thốt nhiên quỵ, Võ hậu ngay tức thì tham gia chính sự từ phía sau rèm cùng vua, nên gọi làNhị thánh lâm triều. Cao Tông độc nhất nhất hầu như nghe theo lời Võ hậu, tuy vậy nhận thấy sự nguy hiểm của bà, buộc phải đã ngầm sai khiến choThượng quan tiền Nghitìm phương pháp phế truất. Việc bại lộ,Thượng quan lại Nghibị Võ hậu xử tội chết, Cao Tông cũng mất không còn quyền lực, hoàn toàn phụ thuộc vào vào Võ hậu. (Tuy nhiên Võ hậu về sau lại rất trọng dụngThượng quan liêu Uyển Nhi, là con cháu nội của Thượng quan tiền Nghi).

Thái tửLý Trung(con của Cao Tông và một tín đồ thiếp rẻ kém, Vương cung phi nhận làm con) bị giáng với bị giết. Nhỏ cả của Võ hậu là Lý Hoằng được phongthái tử.

Năm 667, Cao Tông quá yếu, giao chothái tửLý Hoằng giám quốc, thực tế vẫn do Võ hậu có tác dụng chủ. Năm 674, triều đình tôn Cao Tông làThiên hoàng, Võ hậu làThiên hậu. Võ Tắc Thiên thích sử dụng tôn xưng Thiên hậu cho tới tận khi có tác dụng hoàng đế. Võ hậu phế Thái tửLý Hoằng, đưa nhỏ thứ nhị làLý Hiềnlên làmthái tử, rồi lại giángLý Hiền, đưa nhỏ thứ bố làLý Hiểnlên thay.

Trong quy trình này, Võ hậu đã gồm nhiều chính sách chính trị thay đổi mới, được reviews cao.

Năm 683, Đường Cao Tông băng hà, hoàng thái tử Lý Hiển lên ngôi, tức làĐường Trung Tông, Võ Tắc Thiên làmHoàng thái hậu, nắm tổng thể chính sự. Mộtthángsau, cùng với lý doĐường Trung Tôngđể vk làVi hoàng hậulộng quyền, Võ hậu truất phế vua xuống làm cho Lư Lăng Vương, lập đàn ông thứ tư (Lý Đán) lên làm cho vua, tứcĐường Duệ Tông. Trong các năm tiếp theo, Võ hậu theo thứ tự ra tay với các vương gia là nhỏ của Đường Thái Tông như Việt vương Lý Trinh, Lang Nha vương vãi Lý Trọng.

Đồng thời Võ hậu mang lại xây dựng những cung điện, lớn nhất là tòa Minh Đường cao gần cha trăm trượng, sau thay đổi là Vạn Tượng Thần cung. Minh Đường trả thành, có kẻ dâng viên đá trên bao gồm chữ "Thánh mẫu lâm nhân, Vĩnh xương đế nghiệp" buộc phải Võ hậu đổi tôn hiệu của chính mình làThánh chủng loại thần hoàng.

Năm 690, sư Pháp Minh dâng bốn quyểnĐại Vân kinhca ngợi Võ hậu làPhật Di Lặcxuống trần, là nhà của thiên hạ. Võ hậu sai in rồi phát ra mọi nơi, tôn vinh Phật giáo bên trên Đạo giáo.

Xem thêm: Nhạc Trình Diễn Thời Trang Trẻ Em Cực Chất, Trình Diễn Thời Trang Trẻ Em Cực Chất

Tháng 9 năm 690, Võ hậu lên ngôi Hoàng đế, đổi quốc hiệu là Chu cùng với ý kế tục sự nghiệpnhà Chuxưa kia, quốc tính là họ Võ, tônChu Văn Vươnglàm Thủy tổ Văn hoàng đế. GiángĐường Duệ Tôngxuống làm Hoàng tự, rồi tiếp đến phế bỏ, lại phong cháu làVõ vượt Tựlàm Ngụy vương,Võ Tam Tưlàm Lương vương.

Trước đó, Võ hậu đổi phương pháp viết chữ Chiếu vào tên của chính bản thân mình thành (曌), với hình phương diện trời, mặt trăng bên trên không, nhằm tỏ quyền tối thượng. Cùng với chính là 11 chữ khác call làVõ hậu tân tự

Lý thuyết bao gồm trị Trung Quốc truyền thống không được cho phép một đàn bà được lên ngôi, Vũ hậu đưa ra quyết định dẹp yên kháng đối và đưa những quan lại trung thành với chủ vào triều. Thời kẻ thống trị của bà để dấu ấn về sự xảo quyệt tài tình và chuyên quyền hung bạo. Dưới thời cai trị, bà lập ra cảnh sát mật nhằm đối phó với bất kỳ chống đối nào có thể nổi lên, với cái tên khét tiếngLai Tuấn Thần,Chu Hưng, nhưng mà đồng thời cũng có thể có những nhân hậu tài nhưĐịch Nhân Kiệt.

Khi về già, Võ hậu sủng ái hai anh emTrương Dịch ChivàTrương Xương Tônglà nhì kẻ bất tài dẫu vậy đẹp trai, khiến cho triều đình rất bất bình. Mon 10 năm 695, sau nhiều lần thêm chữ, tên của bà được đổi thành Thiên Sách Kim Luân Thánh Thần Hoàng Đế, làm lễ phong thiền nghỉ ngơi Tung sơn.

Võ hậu lần chần khi chọn fan truyền ngôi, giữa con ruột bọn họ Lý và con cháu ruột bọn họ Võ. Sau cuối với sự khuyên nhủ giải của Địch Nhân Kiệt, bà đưa ra quyết định lậpLý Hiểnlàm thái tử. Tuy vậy bà bắt những con thề độc rằng không được thiết kế hại bọn họ Võ

Đến năm 705, Võ hậu bên cạnh 80 tuổi vẫn rất bé yếu. Tháng 2, tể tướngTrương Giản Chilãnh đạo cuộc đảo chính giết hai bằng hữu họ Trương, xông vào cung buộc Võ hậu truyền ngôi đến thái tửLý Hiển.Đường Trung TôngLý Hiểnlại lên có tác dụng vua lần nữa, Võ hậu trở thànhThái thượng hoàng, rồi qua đời vào thời điểm tháng 11 năm 705. Lúc lâm tầm thường bà yêu ước dùngthụy hiệulàHoàng hậuchứ ko phảiHoàng đế, do đó không cómiếu hiệu.

Bà được chôn tạiCàn Lăng, cùng địa điểm vớiĐường Cao Tông. Bia chiêu tập của bà là 1 trong tấm bia để trống hoàn toàn (Vô tự bi), với ý là để đời sau phán xét.

Mặc cho dù chỉ sống thọ một thời gian ngắn, theo một vài nhà sử học, bên Võ Chu đã sở hữu một hệ thống bình đẳng làng hội về giới tốt hơn so vớinhà Đườnggiai đoạn tiếp theo nó.

Nhìn vào các sự khiếu nại trong cuộc đời bà theo ám chỉ vào văn chương hoàn toàn có thể mang lại các ý nghĩa: một thanh nữ đã vượt qua đông đảo giới hạn của chính bản thân mình một phương pháp không ưng ý hợp, cách biểu hiện đạo đức giả khi học thuyết về lòng trắc ẩn trong những lúc cùng lúc ấy lại tiến hành mô hình tham nhũng cùng hành xử một phương pháp xấu xa, cùng cai trị bằng phương pháp điều khiển tự phía hậu trường.

Một tác giả nổi giờ ngườiPháplàShan Sa(tức đánh Táp), sinh tạiBắc Kinh, vẫn viết một cuốn đái thuyết mang tính tiểu sử tên làImpératrice(tên giờ đồng hồ Việt làNữ hoàng, do cô gái dịch đưa Lê Hồng Sâm dịch, sách được xuất bạn dạng tại Việt Nam vào tháng 2 năm 2007) dựa trên cuộc đời của Võ hậu.

CÁC TRUYỀN THUYẾT

Trị chiến mã dữ

Đường Thái TôngđượcTây Vựctặng một con ngựa chiến rất dữ thương hiệu là Sư Tử Thông, không ai trị được. Võ Mị xin ra trị ngựa, với tía thứ là một trong cây roi sắt, một chiếc búa sắt, một ngọn dao nhọn. Đường Thái Tông hỏi dùng đa số thứ đó để làm gì thì Võ Mị vấn đáp rằng:"Trước hết dùng roi sắt mà đánh nó bắt khuất phục; nếu không chịu thì cần sử dụng búa sắt đánh vào đầu nó; còn nếu dùng búa sắt tấn công vẫn không được thì sử dụng dao đâm bị tiêu diệt nó đi, vì thứ không trị được thì để làm gì?"

Giết con

Truyền thuyết cho rằng khi sinh đứa con đầu lòng là bé gái, Võ Chiêu nghi vô cùng không vui, dùĐường Cao Tôngthì cực kỳ yêu quý. Một ngày khi Vương hậu phi (không bao gồm con) vì ý muốn làm lành và cũng yêu thương trẻ nhỏ tuổi đến thăm đứa bé. Khi hậu phi ra về, Võ Chiêu nghi sẽ bóp mũi chết người con của mình. KhiĐường Cao Tôngvào thăm công chúa nhỏ, thấy nó đã chết, vô cùng tức giận tra hỏi cung nữ, thì thấy bảo chỉ bao gồm mỗi hậu phi là tín đồ vào thăm. Cho nên Cao Tông cho rằng hoàng hậu giết bé mình vì ganh ghét.

Sợ mèo

Khi lên được ngôi cung phi rồi, Võ hậu trả thù Vương thê thiếp và Tiêu thục phi bằng phương pháp sai chặt hết bộ hạ họ rồi bỏ vào chum rượu ngâm nhằm họ không chết ngay. Tại phía trên Võ hậu đã bật mý với Vương hiền thê là chính mình đã giết phụ nữ để đổ tội. Vương phi tần đã kêu rằng: "Tại sao kẻ ác như ngươi nhưng sinh được con, còn ta thì ko thể?", còn Tiêu thục phi thì nguyền rằng sẽ biến thành mèo để đêm vào xé xác Võ hậu. Võ Hậu sợ mèo do đã làm thịt chết bé mèo cơ mà bà từng yêu dấu nhất.Nhưng nó đã phản bội bà đi theo Vương cung phi khi bà bị bắt vào lãnh cung. Bởi vì đó, bà thẳng tay thịt nó và luôn luôn bị ám hình ảnh bởi giờ đồng hồ mèo kêu, đêm đêm thấy hình ảnh con mèo hiện nay về vào giấc ngủ.

Đày hoa mẫu mã đơn

Võ hậu lúc lên ngôi Hoàng đế, quyền uy cao tột đỉnh, một ngày cuối đông ra vườn ngự uyển thấy cây xanh héo úa ko hoa, đã lớn tiếng sai khiến cho tất cả các loại hoa trong vườn nên nở vào đúng ngày tết Nguyên đán. Sáng sủa Nguyên đán, Võ hậu ra vườn cửa thấy tất cả các hoa phần lớn nở tung, chỉ có hoa mẫu 1-1 vẫn không nở. Võ hậu khó chịu sai nhổ toàn thể mẫu đối chọi đi, đày mang lại phương nam. Vì vậy chỉ tất cả Giang nam là tất cả mẫu 1-1 đẹp.

Tượng Phật Long Môn

Võ hậu tôn sùngPhật giáo, đã ra lệnh đục các tượng Phật tại khu vựchang đá Long Môn. Tại đây pho tượng chính giữa lớn tốt nhất là tượngPhật Đại Nhật(Tỳ lô giá chỉ na- Vairocana) được chạm trổ theo khuôn khía cạnh của Võ hậu.

Vết sẹo của Thượng quan tiền Uyển Nhi

Thượng quan Uyển Nhilà con cháu của Thượng quan tiền Nghi, Võ Tắc Thiên dùng làm đàn bà quan lo toàn bộ các việc văn thư trong hoàng cung và ngoài triều đình.Trương Xương Tôntuy phục dịch Võ Tắc Thiên nhưng lại có tư tình với Uyển Nhi, một lượt hai bạn lén lút chạm chán nhau thì Võ Tắc Thiên bắt gặp. Tức giận, Võ Tắc Thiên sẽ ném cái bát vào giữa trán Uyển Nhi, tạo thành một cái sẹo lớn ở trung tâm trán. Tuy nhiên vết sẹo lại tạo nên Thượng quan lại Uyển Nhi trông cute hơn. Nỗ lực là từ đó lan truyền ra, các tiểu thư, mệnh phụ đều bắt trước vẽ chấm đỏ hoặc hoa lá mai vào giữa trán, vươn lên là một kiểu trang điểm rất được ưa chuộng dưới triều bên Đường.

Các truyền thuyết về dâm loạn

Có những truyền thuyết về sự dâm loàn của Võ hậu, một trong những phần do đời sau thêu dệt, một trong những phần sự thật:

Võ hậu ốm, mời Thái y chúng ta Trầm vào bốc thuốc, nhân kia hỏi về thuốc kích dục. Trầm thái y dâng cách thức có công hiệu, Võ hậu bắt ông giao hàng mình. Dù tẩm bổ thế nào, Trầm thái y cũng không đáp ứng nhu cầu nổi, sau cuối lao lực nhưng chết.

CON

Võ Tắc Thiên siêu thích những tôn hiệu mĩ miều, do đó đã nhiều lần cố kỉnh đổi, thêm giảm chữ vào tôn hiệu, bao gồm:

Thánh Thần hoàng đế (圣神皇帝)Tắc Thiên Đại Thánh hoàng đế (则天大圣皇帝)Thánh mẫu Thần Hoàng (圣母神皇)Kim Luân Thánh Thần hoàng đế (金轮圣神皇帝)Việt Cổ Kim Luân Thánh Thần nhà vua (越古金轮圣神皇帝)Từ Thị Việt Cổ Kim Luân Thánh Thần hoàng đế (慈氏越古金轮圣神皇帝)Thiên Sách Kim Luân Thánh Thần hoàng đế (天册金轮圣神皇帝)

Các tôn hiệu của đời sau tôn phong