Bạn đang xem: Luật chuyển đổi giới tính
Tóm tắt: Bài viết phân tích một số trong những vấn đề trong quy trình xây dựng và thi hành quy định về quyền bé người, quyền công dân tại Việt Nam. Trường đoản cú đó, tác giả đề xuất một số lời khuyên để quyền thực sự là quyền.
Từ khóa: Chuyển thay đổi giới tính, tiếp cận thông tin, quyền bé người, quyền công dân, giảm bớt quyền, hiến pháp.
Abstract: This article provides an analysis of some issues in the process of developing & enforcing legal regulations on human rights and citizen rights in Vietnam. It is also based on the practices, the author proposes a number of recommendations for this issue so that the right becomes truly it is.
Keywords: Gender reassignment, access khổng lồ information, human rights, citizen rights, restriction of rights, constitution.
Bảo vệ quyền nhỏ người, quyền công dân là một chức năng, trách nhiệm quan trọng của nhà nước và là 1 trong những đặc tính quan tiền trọng trong phòng nước pháp quyền<1>. Tuy vậy, ko phải lúc nào quá trình xây dựng, thi hành pháp luật về quyền con người, quyền công dân (sau đây hotline là quyền) cũng thỏa mãn nhu cầu được kỳ vọng. Thực tế cho thấy, còn tồn tại tình trạng như “treo quyền”, quyền đã có hiến định với thể chế hóa nhưng chưa đủ cơ sở thực hiện hoặc điều khoản về quyền còn nặng về tính chất quản lý, … bài toán đánh giá, tìm ra các nguyên nhân của triệu chứng này vào vai trò rất đặc biệt quan trọng để té sung, cải cách và phát triển cơ chế bảo đảm an toàn quyền hiện tại nay.
Khi đối chiếu quyền biến đổi giới tính sẽ cho biết tình trạng “treo quyền” thực thụ khá lo ngại. Trước đây, Bộ pháp luật Dân sự năm 1995 cùng Bộ hình thức Dân sự năm 2005 chưa ghi dìm quyền biến đổi giới tính (mặc dù đã làm được đề cập trong quá trình soạn thảo)<2>. Trong thực tiễn cho thấy, biến hóa giới tính là nhu cầu đường đường chính chính của bạn chuyển giới<3>. Bộ lao lý Dân sự năm 2015 ghi thừa nhận vấn đề thay đổi giới tính vào phần Quyền nhân thân (Điều 37): "Việc biến đổi giới tính được thực hiện theo luật pháp của luật. Cá nhân đã chuyển đổi giới tính có quyền, nhiệm vụ đăng ký biến hóa hộ tịch theo phép tắc của pháp luật về hộ tịch; gồm quyền nhân thân cân xứng với giới tính đã được biến hóa theo quy định của cục luật này và mức sử dụng khác tất cả liên quan".
Thứ nhất, điều khoản về đổi khác giới tính tại Điều 37 Bộ nguyên tắc Dân sự năm 2015 vẫn tồn tại điểm “vênh” so với các quyền nhân thân khác. Tên các điều về quyền nhân thân khác đều được thiết kế với theo kết cấu “Điều…. Quyền….” tuy vậy tên Điều 37 chỉ được thiết kế với với nội dung “Điều 37. Biến hóa giới tính”.
Theo báo cáo nghiên cứu vãn “Hiện trạng hưởng thụ y tế và nhu cầu biến hóa giới tính của tín đồ chuyển giới sinh hoạt Việt Nam” vị Viện nghiên cứu Xã hội, kinh tế tài chính và môi trường (iSEE) chào làng năm 2017<4>, trong số 408 fan chuyển giới tham gia điều tra khảo sát thì tất cả 56,8% ý định ra quốc tế làm phẫu thuật; 13% dự tính làm tại các cơ sở y tế và cơ sở y tế tư trong nước; chỉ có 8,6% dự định phẫu thuật ở những cơ sở y tế/bệnh viện công vào nước; 157 fan (chiếm 38,5%) không phẫu thuật mà lại đang thực hiện hoc-môn; 35 người (chiếm 8,6%) đã từng trải qua tối thiểu một lần phẫu thuật chuyển đổi giới tính. Trong những 35 bạn này, 40% vẫn ra quốc tế để tiến hành phẫu thuật; 37,1% thực hiện tại các cơ sở tứ nhân vào nước; 69,4% được khám review một cách toàn vẹn trước lúc phẫu thuật; 28,6% được khám review tuy nhiên chưa được làm đầy đủ, thoả xứng đáng theo như họ ao ước muốn; 2% cho biết không được khám reviews trước phẫu thuật; 14,3% không sở hữu và nhận được chăm sóc và support hậu phẫu, 25,7% bao gồm nhận được thương mại dịch vụ này tuy nhiên không cảm giác hài lòng; 60% cho biết thêm họ nhận ra khám và tư vấn tâm lý không thiếu thốn sau phẫu thuật; 71,4% cho biết sau lúc phẫu thuật, họ chạm mặt rắc rối tương quan đến giấy tờ tuỳ thân, do ngoại hình thật không hợp với tin tức và hình ảnh trên giấy tờ; 14,3% nhận biết sức khỏe bớt sút sau khi phẫu thuật. Với ngân sách can thiệp y học cực kỳ cao, nhiều người đã tìm đến những dịch vụ chui giá tốt và thiết yếu họ gặp gỡ không ít rủi ro. Có thể thấy, việc chưa tồn tại một hiên nhà pháp lý không hề thiếu về chuyển đổi giới tính vẫn dẫn mang đến quyền biến hóa giới tính đang bị "treo" và đa số người chuyển giới đang phẫu thuật trước đây vẫn liên tục sống trong tình trạng giấy tờ nhân thân khác với khung người hiện tại, vẫn rất có thể bị xâm phạm tình dục nhưng chưa được đảm bảo thích đáng, gặp khó khăn trong việc thực hiện một số trong những thủ tục hành chính/dịch vụ công<5>...
Thực tiễn lập hiến với lập pháp của nước ta cho thấy, đôi khi nguyên tắc về quyền và một quyền rõ ràng đã được hiến định với thể chế hóa nhưng vẫn không đủ cửa hàng để xúc tiến trong thực tế; ví dụ, sự việc hạn chế quyền tương quan đến quyền tiếp cận thông tin.
Trước hết, tinh giảm quyền là việc có thể chấp nhận được nhà nước áp đặt đk hay giảm bớt với vấn đề thực hiện/hưởng thụ một số quyền nhỏ người, quyền công dân nhất thiết nhằm bảo đảm an toàn lợi ích chung của cùng đồng<6>. Vấn đề này được ghi thừa nhận trong pháp luật nhân quyền thế giới và Hiến pháp ngơi nghỉ nhiều tổ quốc dưới những vẻ ngoài diễn đạt khác nhau và với khoảng độ không giống nhau. Cách nhìn được đồng ý rộng rãi là phần nhiều các quyền con người mang tính chất tương đối (relative right)<7> nên có thể bị hạn chế. Sự tiêu giảm quyền là hiện tượng thông thường và thịnh hành ở hồ hết quốc gia<8>.
Trong lịch sử vẻ vang lập hiến của Việt Nam, cùng với Hiến pháp năm 2013, đây là lần đầu tiên nguyên tắc phổ biến về hạn chế quyền được hiến định. Khoản 2 Điều 14 Hiến pháp năm trước đó quy định: “Quyền nhỏ người, quyền công dân chỉ rất có thể bị hạn chế theo nguyên lý của mức sử dụng trong trường hợp quan trọng vì vì sao quốc phòng, bình an quốc gia, trơ tráo tự, an ninh xã hội, đạo đức nghề nghiệp xã hội, sức mạnh của cộng đồng”. Lân cận đó, khoản 4 Điều 15 Hiến pháp năm 2013 cũng quy định: "Việc tiến hành quyền bé người, quyền công dân ko được xâm phạm lợi ích quốc gia, dân tộc, quyền và lợi ích hợp pháp của người khác". Những lý lẽ này được đánh giá là một điểm lưu ý của Hiến pháp năm 2013. Theo đó, ko được ai tùy tiện cắt xén, hạn chế những quyền, nước ngoài trừ các trường hợp quan trọng nhưng yêu cầu được hiện tượng quy định. Rất có thể nhận thấy, Hiến pháp năm trước đó đã xác lập một cách thức chung về tiêu giảm quyền<9>. Việc tinh giảm việc tiến hành quyền chính là điều kiện để bảo vệ tính hiện thực của những quyền nhỏ người, quyền công dân. Luật pháp này nhằm đảm bảo an toàn rằng việc hạn chế quyền chỉ được đưa ra khi có lý do khách quan, phù hợp pháp và hợp lý, bên trên cơ sở gồm sự nghiên cứu, cân nhắc cẩn thận của công ty thể tất cả thẩm quyền. Như vậy, qui định về nguyên tắc tinh giảm quyền đã góp phần bổ sung cập nhật cho hệ thống cơ chế bảo đảm quyền con bạn tại Việt Nam.
Tuy vậy, nguyên tắc tiêu giảm quyền nêu trên còn khá nhiều vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu làm cho rõ, vấp ngã sung, phát triển cả về cơ sở pháp lý và trong thực hành pháp luật. Nội dung nguyên tắc hạn chế quyền trên Điều 14 Hiến pháp năm trước đó vẫn chưa được giải thích, minh xác định rõ về ngôi trường hợp cần thiết hạn chế quyền. Lý lẽ Tiếp cận thông tin năm 2016<10> nói lại cách thức của Hiến pháp năm trước đó về việc hạn chế quyền tiếp cận tin tức phải do luật định vào trường hợp quan trọng vì vì sao quốc phòng, bình an quốc gia, chơ vơ tự, bình yên xã hội, đạo đức nghề nghiệp xã hội, sức mạnh của cùng đồng; việc tiến hành quyền tiếp cận tin tức của công dân ko được xâm phạm tác dụng quốc gia, dân tộc, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức triển khai hoặc của người khác (khoản 4, 5 Điều 3). Ở đây mang lại thấy, lý lẽ chưa nắm rõ được cụ thể lý do/mục đích tiêu giảm quyền tiếp cận thông tin. Điều này dẫn đến những cách giải thích khác nhau, không thống nhất trong thực tế. Ví dụ, tin tức về đại bệnh dịch lây lan truyền nhiễm rõ ràng liên quan đến sức khỏe cộng đồng nhưng phòng ban nhà nước không muốn chào làng sớm bởi vì sợ sẽ gây nên mất trơ thổ địa tự trong làng hội, tạo hoang mang cho người dân. Vậy, vào trường vừa lòng này thông tin có đề nghị được chào làng sớm hay không? Làm giải pháp nào để khẳng định được một giải pháp nào là cần thiết hơn và quang minh chính đại hơn?
Bên cạnh đó, một vài quy định về điều kiện, thủ tục thực hiện quyền tiếp cận thông tin chưa tồn tại cơ sở bảo đảm thi hành vào thực tiễn. Ví dụ, Điều 7 cơ chế Tiếp cận thông tin năm 2016 quy định vấn đề thông tin công dân được tiếp cận có điều kiện như sau:
Tuy nhiên, nắm nào là kín đáo đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và kín đáo gia đình, tác dụng công cộng, sức mạnh của cùng đồng… cho tới thời điểm bây giờ vẫn là câu hỏi đang còn bỏ ngỏ. Giả dụ không nắm rõ được những câu hỏi này, quyền của những chủ thể cài các kín nêu trên có khả năng sẽ bị hạn chế một phương pháp không ví dụ ngay từ cửa hàng pháp lý. Bởi vì đó, Điều 7 dụng cụ Tiếp cận thông tinsẽ khó lấn sân vào đời sống thôn hội.
Điểm d, khoản 2 Điều 24 mức sử dụng Tiếp cận tin tức năm năm 2016 quy định tình nhân cầu phải cung cấp lý do, mục đích hỗ trợ thông tin. Hoàn toàn có thể thấy rằng, dụng cụ này còn nặng trĩu về quản lý, không tiếp cận được dưới góc nhìn quyền con người, quyền công dân. Nếu thông tin đó là thông tin được phép cung ứng thì lý do, mục đích của việc áp dụng thông tin không hề quan trọng. Quy định quốc tế và lao lý ở các nước trên nhân loại không buộc tình nhân cầu nên nêu lý do, mục tiêu của việc áp dụng thông tin. Trong quá trình soạn thảo công cụ Tiếp cận thông tin năm 2016, qua các phiên bản Dự thảo Luật cho thấy thêm sự chuyển đổi về nội dung nguyên tắc này:<11>
- Dự thảo hình thức đăng download lấy chủ ý nhân dân trên Cổng thông tin điện tử của cục Tư pháp không có quy định này.
Xem thêm: Review Tinh Dầu Trị Mụn The Body Shop Tea Tree Oil, Đăng Kí Nhận Bản Tin
- Điểm d khoản 2 Điều 17 Dự thảo trình Ủy ban hay vụ Quốc hội tại phiên họp đồ vật 40, Quốc hội khóa XIII, mon 8/2015 lý lẽ văn bản yêu cầu cung cấp tin phải có vì sao yêu cầu đưa tin và mục tiêu sử dụng thông tin đối với thông tin quy định tại khoản 3 Điều 16 của chế độ này (thông tin về các chuyển động nội bộ; hồ sơ, tài liệu nội bộ của những cơ quan công ty nước; thông tin đang trong quy trình giải quyết các bước của các cơ quan nhà nước, trường hợp việc cung ứng là cần thiết nhằm bảo đảm an toàn quyền và lợi ích hợp pháp của tình nhân cầu cơ mà không làm tác động đến quyền và tiện ích hợp pháp của tín đồ thứ ba);
- các dự thảo trong tương lai đến cơ hội được Quốc hội trải qua quy định nội dung văn phiên bản yêu cầu cung cấp tin cần có vì sao yêu cầu hỗ trợ thông tin, mục đích sử dụng thông tin với tất cả các loại thông tin (lý vì hoặc cả lý do và mục đích sử dụng thông tin).
Chúng tôi đến rằng, nội dung khí cụ của điểm d, khoản 2 Điều 24 pháp luật Tiếp cận tin tức năm năm 2016 như vậy chưa thể hiện đúng nguyên tắc giảm bớt quyền được nguyên lý tại Điều 14 Hiến pháp năm 2013. Điều này rất có thể dẫn mang đến tình trạng tiêu giảm quyền tiếp cận tin tức một bí quyết không đường đường chính chính trên thực tế.
Để bảo vệ cho quyền hiến định của nhỏ người, của công dân thực thụ là quyền, công ty chúng tôi để xuất một số khuyến nghị sau:
Thứ nhất, cần tiếp tục rà soát, soạn thảo, thông qua các luật ví dụ hóa những quyền sẽ được xác định trong Hiến pháp năm 2013. Điều này đóng vai trò rất đặc biệt quan trọng trong việc khắc phục tình trạng thiếu thống nhất, nhất quán của hệ thống quy định về quyền cũng như không bảo vệ tính thích hợp hiến, tôn trọng quyền bên trên thực tế.
Thứ hai, cần biến hóa từ tư duy làm chủ sang tư duy xây dựng phát triển trong sản xuất và thực hiện pháp luật. Nếu bài toán xây dựng (và cả thi hành) quy định về quyền chỉ đối chọi thuần dựa trên nhu cầu cai quản thì mục đích của lao lý chưa đạt được. Theo phương pháp tiếp cận dựa trên quyền (Human Rights-Based Approach), câu hỏi xây dựng, thi hành lao lý cần phải dựa vào những phương pháp cơ bạn dạng sau:<12> (1) Coi việc cung cấp thực hiện, hưởng thụ các quyền con tín đồ là một kim chỉ nam cơ bản trong câu hỏi xây dựng, thực hành pháp luật; (2) Lấy những nguyên tắc và tiêu chuẩn quốc tế về quyền con fan làm kim chỉ nan trong việc xây dựng, thực hiện pháp luật; (3) nắm rõ những cửa hàng của quyền, công ty có nhiệm vụ và các quyền, nghĩa vụ của những chủ thể gồm quyền, có trách nhiệm trong quy trình xây dựng, thi hành pháp luật. Giả dụ như hàng ngũ cán bộ nhân viên xây dựng, thẩm định, đánh giá văn bạn dạng quy phi pháp luật… tiếp cận toàn vẹn với cách thức tiếp cận dựa trên quyền sẽ bảo đảm an toàn tốt hơn yêu cầu về bảo đảm an toàn quyền.
Thứ ba, Ủy ban hay vụ Quốc hội cần ban hành nghị quyết giải thích một số luật về quyền trong Hiến pháp năm trước đó (khoản 2 Điều 14, khoản 4 Điều 15) nhằm tạo đại lý cho việc cụ thể hóa hình thức của Hiến pháp năm trước đó về quyền, bảo vệ thực thi quyền hiến định vào thực tế./.
<1> Xem: Viện Khoa học pháp luật - bộ Tư pháp, Nguyễn Văn Hiển, Trương Hồng quang (đồng nhà biên, 2019), Nguyên tắc tiêu giảm quyền bé người, quyền công dân theo Hiến pháp năm 2013, sách siêng khảo, tái bạn dạng lần thứ nhất, có sửa đổi, bổ sung, Nxb. Tư pháp, Hà Nội, tr. 7.
<3> Xem: Trương Hồng Quang, Nguyễn Bích Loan, Vũ Hữu trường Điền (2017), Bộ vẻ ngoài Dân sự năm 2005 cùng 2015: so sánh - Đối chiếu, tái bản lần máy nhất, Nxb. Chính trị tổ quốc - Sự thật, Hà Nội, tr. 62-64.
<5> Xem: Trương Hồng quang đãng (2019), Quyền của người đồng tính, tuy vậy tính, chuyển giới với liên nam nữ theo điều khoản Việt Nam hiện nay, Luận án ts Luật học, học viện chuyên nghành Khoa học xã hội, Hà Nội, tr.106.
<6> Xem: Nguyễn Minh Tuấn (chủ biên, 2015), Giới hạn chính đáng đối với các quyền nhỏ người, quyền công dân trong luật pháp quốc tế và lao lý Việt Nam, Nxb. Hồng Đức, Hà Nội, tr.29.
<7> Xem: Jack Donnelly, “The Relative Universality of Human Rights”, Human Rights Quarterly, Vol. 29, No. 2 (May, 2007), pp.281-306.
<8> Xem: Viện Khoa học pháp luật - bộ Tư pháp, Nguyễn Văn Hiển, Trương Hồng quang (đồng chủ biên, 2019), Nguyên tắc tiêu giảm quyền bé người, quyền công dân theo Hiến pháp năm 2013, tlđd, tr.24.
http://duthaoonline.quochoi.vn/DuThao/Lists/DT_DUTHAO_LUAT/View_Detail.aspx?ItemID=448&TabIndex=1&LanID=1153.
<12> Xem: Đặng Minh Tuấn (2016), “Cách tiếp cận dựa vào quyền trong xây dựng, tiến hành chính sách, pháp luật”, in trong: Vũ Công Giao, Ngô Minh hương thơm (đồng công ty biên), Tiếp cận dựa vào quyền con người: Lý luận với thực tiễn, sách siêng khảo, Nxb Đại học đất nước Hà Nội, Hà Nội, tr. 67.
